دوره 9، شماره 2 - ( 4-1400 )
جلد 9 شماره 2 صفحات 140-123 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Afshinmehr V, Ghafary A, Zamani R. Acoustic quality assessment at Nezamol molk dome of Jame mosque of Isfahan. JRIA 2021; 9 (2) :123-140
URL: http://jria.iust.ac.ir/article-1-1365-fa.html
URL: http://jria.iust.ac.ir/article-1-1365-fa.html
افشین مهر وحید، غفاری عباس، زمانی ریحانه. ارزیابی کیفیت آکوستیک در گنبدخانه نظامالملک مسجد جامع اصفهان. پژوهش‌هاي معماري اسلامي. 1400; 9 (2) :123-140
دانشگاه پیام نور
چکیده: (5396 مشاهده)
صدا به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای ارتباط انسانها با یکدیگر و محیط پیرامونشان در علم معماری مطرح میگردد و مساجد از آن دسته فضاهایی است که با توجه به نوع کاربری، ویژگیهای آکوستیکی در میزان عملکرد و تامین حس آرامش، تاثیر به سزایی دارد.
رمزگشایی هندسی معماری مساجد ایرانی از منظر مهندسی و درک پارامترهای موثر در قابلیتهای سازهای و عملکردی آنها از ملزوماتی است که جهت حفظ و احیای این آثار و کاربرد آنها در معماری معاصر مورد توجه قرار میگیرد. یکی از ناشناختهترین قابلیتهای عملکردی مساجد مخصوصا در گنبدخانهها وضعیت صوتی آنهاست که با توجه به دانش معاصر، مهندسی خوانایی نداشته و تناقضاتی را به همراه دارد. وضوح گفتار و زمان واخنش به عنوان اصلیترین پارامترهای آکوستیک معماری، شاخصههایی جهت بررسی آسایش صوتی در فضا هستند که عاملی به نام هندسه در معماری گنبدخانهها آنها را تحت تاثیر قرارداده است. در این پژوهش بنای زیبای مسجد جامع اصفهان که از بدو شکلگیری در قرن دوم هجری، به عنوان نقطه مرکزی بافت شهر اصفهان مورد توجه بوده است و با قدمت هزارساله خود و با ارزشهای والای سازهای، هنری، اسنادی، فرهنگی، و حتی علمی خود مایههای فخر بسیار را در خود دارد و گنبدخانه نظامالملک مسجد جامع اصفهان که در جبهه جنوبی آن قرار گرفته است و یادگاری ارزشمند از دوره سلجوقیان با فضای داخلی پوشیده از تزئینات زیبای آجری، گچبری، سنگ و کاشی است، به عنوان یکی از شاخصترین گنبدهای آجری از منظر تقابل هندسه و صدا مورد ارزیابی قرار گرفته است.
این پژوهش به صورت کمی با کمک شبیهسازی و محاسبات دقیق نزمافزار Ease 4.4 و با توجه به استانداردهای بینالمللی ارائه شده در کتب آکوستیک، کیفیت صدا و پارامترهای آکوستیک در گنبدخانه را مورد تحلیل قرار داده است و نتایج حاصل نشان میدهد که پارامترهای آکوستیکی (که RT مهمترین آنهاست) در گنبدخانه قابل قبول نمیباشند و نیاز به بهینهسازی دارند این درحالی است که وضوح گفتار (C50) در این فضا مناسب و قابل قبول است، همین تضاد،گویای هماهنگی اجزای گنبدخانه مانند ارتفاع، حجم، گوشهسازیها و مقرنسها و تاثیر آنها در کیفیت صدا میباشد، به عبارت دیگر صدای نامناسب در این فضا به سطوح بالاتر از ارتفاع انسانی سوق داده میشود تا قابلیت فهم و وضوح گفتار گنبد خانه را تامین نماید.
رمزگشایی هندسی معماری مساجد ایرانی از منظر مهندسی و درک پارامترهای موثر در قابلیتهای سازهای و عملکردی آنها از ملزوماتی است که جهت حفظ و احیای این آثار و کاربرد آنها در معماری معاصر مورد توجه قرار میگیرد. یکی از ناشناختهترین قابلیتهای عملکردی مساجد مخصوصا در گنبدخانهها وضعیت صوتی آنهاست که با توجه به دانش معاصر، مهندسی خوانایی نداشته و تناقضاتی را به همراه دارد. وضوح گفتار و زمان واخنش به عنوان اصلیترین پارامترهای آکوستیک معماری، شاخصههایی جهت بررسی آسایش صوتی در فضا هستند که عاملی به نام هندسه در معماری گنبدخانهها آنها را تحت تاثیر قرارداده است. در این پژوهش بنای زیبای مسجد جامع اصفهان که از بدو شکلگیری در قرن دوم هجری، به عنوان نقطه مرکزی بافت شهر اصفهان مورد توجه بوده است و با قدمت هزارساله خود و با ارزشهای والای سازهای، هنری، اسنادی، فرهنگی، و حتی علمی خود مایههای فخر بسیار را در خود دارد و گنبدخانه نظامالملک مسجد جامع اصفهان که در جبهه جنوبی آن قرار گرفته است و یادگاری ارزشمند از دوره سلجوقیان با فضای داخلی پوشیده از تزئینات زیبای آجری، گچبری، سنگ و کاشی است، به عنوان یکی از شاخصترین گنبدهای آجری از منظر تقابل هندسه و صدا مورد ارزیابی قرار گرفته است.
این پژوهش به صورت کمی با کمک شبیهسازی و محاسبات دقیق نزمافزار Ease 4.4 و با توجه به استانداردهای بینالمللی ارائه شده در کتب آکوستیک، کیفیت صدا و پارامترهای آکوستیک در گنبدخانه را مورد تحلیل قرار داده است و نتایج حاصل نشان میدهد که پارامترهای آکوستیکی (که RT مهمترین آنهاست) در گنبدخانه قابل قبول نمیباشند و نیاز به بهینهسازی دارند این درحالی است که وضوح گفتار (C50) در این فضا مناسب و قابل قبول است، همین تضاد،گویای هماهنگی اجزای گنبدخانه مانند ارتفاع، حجم، گوشهسازیها و مقرنسها و تاثیر آنها در کیفیت صدا میباشد، به عبارت دیگر صدای نامناسب در این فضا به سطوح بالاتر از ارتفاع انسانی سوق داده میشود تا قابلیت فهم و وضوح گفتار گنبد خانه را تامین نماید.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
مطالعات موضوعی در معماری و شهرسازی اسلامی (مانند ايده های فضائی- هندسی، نمادها، آرايه ها، احجام و غیره)
دریافت: 1399/7/7 | پذیرش: 1399/11/11 | انتشار: 1400/4/15
دریافت: 1399/7/7 | پذیرش: 1399/11/11 | انتشار: 1400/4/15
فهرست منابع
1. اگان، ام. دیوید. 1390. آکوستیک در معماری. ترجمۀ م. حسنی. تهران: یزدا.
2. دادخواه، پژمان. 1395. جستاری بر تزئینات گنبدخانه نظام الملک مسجد جامع اصفهان. در همایش بین¬المللی افق‌های نوین در مهندسی عمران، معماری و شهرسازی و مدیریت فرهنگی شهرها. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
3. داداش‌زاده، زینب، و سید ابوالفضل هاشمی. 1389. آکوستیک و کنترل صدا. تهران: یزدا.
4. سعادتی، سیده ناهید. 1391. مقایسه وضوح گفتار و زمان واخنش در مسجد شبیه¬سازی شده با ارتفاع گنبدهای متفاوت توسط نرم¬افزار شبیه‌ساز صوتی EASE. در دومین کنفرانس بین¬المللی آکوستیک و ارتعاشات. تهران: دانشگاه صنعتی شریف، دیماه.
5. _______________. 1391. بررسی اثر شکل‌هاي مختلف گوشه¬بندي (مقرنس، شمسه، کاربندي، و یزدي¬بندي) در مکان‌هاي مذهبی بر وضوح گفتار. کارشناسی‌ارشد رشته مهندسی صدا. تهران: دانشگاه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
6. فرحزا، نریمان، سمیرا صفی، و عباس غفاری. 1391. ارزیابی کیفیت آکوستیکی مسجد جامع یزد. در دومین کنفرانس بین¬المللی آکوستیک و ارتعاشات. تهران: دانشگاه صنعتی شریف، دیماه.
7. قیابکلو، زهرا. 1392. طراحی آکوستیکی سالن همایش چندمنظوره با الهام از پوسته صدف دریایی. نشریه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی 18 (3): 17-24.
8. کارگر، عبدالرضا. 1395. مسجد جامع عتیق، موزه¬ای از در و عقیق. تدوین شده توسط م. قانونی. اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان.
9. کریمی، عقدا، احمد گودرزنیا، و ایرج گودرزنیا. ۱۳۸۷. بررسی نقش ارتفاع گنبد اصلی در آکوستیک مسجد امام اصفهان. در نخستین همایش فناوری‌های بومی ایران. تهران: انجمن فناوری‌های بومی ایران.
10. گالدیری، اوژنیو. 1355. اطلاعاتی راجع به گنبدخانه نظام¬الملک مسجد جامع اصفهان. فرهنگ معماری ایران (2-3).
11. گالدیری، ائوجنیو. 1370. مسجد جامع اصفهان. ترجمۀ ع. جبل عاملی. تهران: موسسه متن.
12. محمدی، مسعود. 1394. تحلیل اندازه¬گیری زمان واخنش و نوفه زمینه در اتاق موسیقی عمارت عالی¬قاپوی اصفهان. صوت و ارتعاش 4 (7): 32-37.
13. نصیری، پروین. 1378. مبانی اکوستیک در ساختمان. تهران: انتشارات مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن.
14. António P. Carvalho, José D. Amado. 2011. The Acoustics of the Mekor Haim Synagogue. Portugal: Inter Noise.
15. António P. O. Carvalho, C. P. 2011. Acoustical Characterization of the Central Mosque of Lisbon. Forum Acusticum 2011
16. Carvalho AP, Amado JD. 2011. The Acoustics of the Mekor Haim Synagogue, Portugal, Portugal Laboratory of Acoustics, Faculty of Engineering. Osaka, Japan: University of Porto.
17. Dadashzade, Zeinab, and Seyed Abolfazl Hashemi. 2010. Acoustics and Sound Control. Tehran: Yazda.
18. Dadkhah, Pejman. 2016. An Inquiry into the Decorations of the Dome of the Nizam-ol-Molk Mosque in Isfahan. International Conference on New Horizons in Civil Engineering, Architecture and Urban Planning and Cultural Management of Cities. Tehran: Islamic Azad University, Central Tehran Branch.
19. Egan, M. 2011. Architetural Acoustics. Translated by M. Hasani. Tehran: Yazda.
20. Everest, F. Alton, and Ken C. Pohlmann. 1981. Master Handbook of Acoustucd (Fifth ed.). The McGraw-Hill Companies.
21. Farahza, Nariman, Samira Safi, and Abbas Ghafari. 2012. Assessing the Acoustic Quality of Yazd Grand Mosque. In International Conference on Acoustics and Vibration. Tehran: Sharif University of Technology.
22. Fausti, P., R. Pompoli, and N. Prodi. 2003. Comparing The Acoustics of Mosques and Byzantine Churches. Università di Ferrara.
23. Galdiri, Eugenio. 1992. Jame Mosque of Isfahan. Translated by Jabal Ameli. Tehran: Text Institute.
24. Ghaffari Abbas, Mofidi Seyyed Majid. 2014. Comparing Reverberation Time in West Churches and Mosques of Qajar Era in Tabriz. Armanshahr 7 (12): 13-29.
25. Ghiyabaklu, Zahra. 2008. Fundamentals of Physics Building One (Acoustics). Tehran: University Jihad Amirkabir University of Technology.
26. Houtgast, T, and H.J.M Steeneken. 2002. Past, Present and Future of the Speech Transmission Index. The Netherlands: TNO Human Factors, Soesterberg
27. International Electrotechnical Commission (IEC). IEC 60268-. (1998 -16.Sound system equipment- Part 16- Objective Rating of Speech Intelligibility by Speech Transmission Index.
28. Kargar, A. 2016. Jame Mosque of Isfahan, the Museum of Gem and Onyx. Isfahan: Isfahan Municipality Cultural and Entertainment Organization.
29. Karimi, Aghda, Ahad Godarzniya, and Iraj Godarzniya. 2008. Investigating the Role of the Height of the Main Dome in the Acoustics of Imam Mosque in Isfahan. In the First Conference of Iranian Indigenous Technologies. Tehran: Iranian Association of Indigenous Technologies.
30. Mohamadi, Masoud. 2015. Analysis of Time Measurement and Background Noise in the Music Room of Aali Qapo Mansion in Isfahan. Sound and Vibration Promotion 4 (7): 32-37.
31. Nasiri, Parvin. 2000. Acoustic Basics in the Building. Tehran: Publications of the Building and Housing Research Center.
32. Saadati, Nahid. 2012. Comparison of Speech Clarity and Timing in Two Simulated Mosques with Different Dome Heights by EASE Audio Simulator Software. In International Conference on Acoustics and Vibration. Tehran: Sharif University of Technology.
33. ____________. 2012. Investigating the Effect of Different Angles of Separation (Mogharnas, Shamseh, Karbandi and Yazdibandi). Tehran: Faculty of Radio and Television of the Islamic Republic of Iran.
34. Zühre Sü Gül, and Mehmet Çalişkan. 2012. Impact of Design Decisions on Acoustical Comfort Parameters: Case Study of Doğramacızade Ali Paşa Mosque. Applied Acoustics 74(6):834-844 [DOI:10.1016/j.apacoust.2012.12.006]
35. Zühre Sü, Mehmet Caliskan, and Ayse Tavukcuoglu. 2014. On The Acoustics of Süleymaniye Mosque. MEGARON / Yıldız Technical University Faculty of Architecture E-Journal 9(3):201-2016. [DOI:10.5505/megaron.2014.96168]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
Journal of Researches in Islamic Architecture is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
