دوره 13، شماره 3 - ( 7-1404 )
جلد 13 شماره 3 صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Akhtarkavan M, Falahi S. (2025). Designing Schools Based on the Teachings of Islamic Foundations and Contemporary Educational Needs: An Analytical Framework Based on Hierarchical Methodology. JRIA. 13(3), doi:10.61882/jria.13.3.4
URL: http://jria.iust.ac.ir/article-1-1796-fa.html
URL: http://jria.iust.ac.ir/article-1-1796-fa.html
اخترکاوان مهدی، فلاحی سلوا.(1404). طراحی مدارس بر اساس آموزههای مبانی اسلام و نیازهای آموزشی معاصر: چارچوبی تحلیلی مبتنی بر روش سلسله مراتبی پژوهشهاي معماري اسلامي 13 (3) 10.61882/jria.13.3.4
مهدی اخترکاوان*1 
، سلوا فلاحی2
، سلوا فلاحی2
1- گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه قم، قم،ایران.
2- دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران،تهران، ایران.
2- دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران،تهران، ایران.
چکیده: (1216 مشاهده)
طراحی مدارس بهعنوان بخشی از فضای آموزشی، نقشی کلیدی در شکلدهی هویت فرهنگی و ارتقای کیفیت یادگیری دانشآموزان ایفا میکند. در جوامع اسلامی، ضرورت دارد این فضاها بر اساس اصول و آموزههای اسلامی طراحی شوند تا علاوه بر بازتاب ارزشهای دینی و فرهنگی، نیازهای آموزشی معاصر را نیز پاسخ دهند. این پژوهش با هدف شناسایی اصول معماری اسلامی و انطباق آنها با الزامات آموزشی مدرن، چارچوبی پیشنهادی برای طراحی مدارس ارائه میدهد. روش تحقیق شامل بررسی تطبیقی مطالعات گذشته، تحلیل نمونههای موفق مدارس اسلامی در ایران و سایر کشورها، و استفاده از روش تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) برای وزندهی معیارها است. معیارهای اصلی شناساییشده شامل تقویت ارزشهای اسلامی، اصول ارزشی و فلسفی، انعطافپذیری فضاها، تعامل با طبیعت، زیباییشناسی اسلامی، فناوریهای نوین آموزشی، و فعالیتهای گروهی هستند. یافتهها نشان میدهد که معیار "تقویت ارزشهای اسلامی" با بالاترین وزن (35.47%)، مهمترین عامل در طراحی مدارس است. همچنین، طراحی فضاهای آموزشی بر مبنای اصول اسلامی و با استفاده از عناصری نظیر نور طبیعی، انعطافپذیری، و ارتباط با طبیعت، تأثیرات مثبتی بر یادگیری و تعاملات اجتماعی دانشآموزان دارد. چارچوب ارائهشده، راهنمایی کاربردی برای معماران و طراحان است تا مدارسی الهامبخش، پویا و کارآمد طراحی کنند که ضمن تسهیل یادگیری، حس تعلق و هویت فرهنگی دانشآموزان را تقویت نماید. این پژوهش با ارائه توصیههای عملی، به ارتقای کیفیت طراحی مدارس در جوامع اسلامی کمک میکند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
مطالعات موضوعی در معماری و شهرسازی اسلامی (مانند ايده های فضائی- هندسی، نمادها، آرايه ها، احجام و غیره)
دریافت: 1403/10/23 | پذیرش: 1404/2/22 | انتشار: 1404/7/4
دریافت: 1403/10/23 | پذیرش: 1404/2/22 | انتشار: 1404/7/4
فهرست منابع
1. بختیار نصرآبادی، آمنه؛ بختیار نصرآبادی، حسنعلی؛ و انصاری، مریم. (۱۳۹۲). تحلیلی بر مولفه های زیبایی شناختی در معماری فضاهای آموزشی با توجه به رویکرد اسلامی. تربیت اسلامی، 8(17)، 29-49.
2. حیاتی، حامد؛ و بهداروند، مهسا. (۱۴۰۱). بررسی تحول سازماندهی فضایی در معماری مدارس دوره اسلامی: مطالعه تطبیقی دوره های سلجوقی، تیموری، صفوی و قاجار. نشریه پژوهش های معماری اسلامی، 10(1)، 101-126.
3. حیاتی، حامد؛ رحمت نیا*، علی رضا؛ و کاوری زاده، حسین. (۱۳۹۸). گونه شناسی معماری مدارس سنتی با تاکید بر تاثیر سیاست های آموزشی مطالعه موردی: دوره صفویه. باغ نظر، 16(81)، 61-82.
4. خدابخشی، سحر؛ فروتن، منوچهر؛ و سمیعی، امیر. (۱۳۹۴). بررسی سیر تحول فضای معماری مدارس براساس ارزیابی نقش نظام آموزشی حاکم بر آنها (نمونه موردی: مدرسه سپهسالار، دارالفنون و دبیرستان البرز). نشریه باغ نظر، 12(37).
5. عظمتی، حمیدرضا؛ امینی فر، زینت؛ و پورباقر، سمیه. (۱۳۹۵). الگوی چیدمان فضایی مدارس نوین مبتنی بر اصول مدارس اسلامی در راستای ارتقاء یادگیری افراد. نشریه نقش جهان. 6 (2)، 16-23.
6. علاقه مند، سپیده؛ صالحی، سعید؛ و مظفر، فرهنگ. (۱۳۹۶). مطالعه تطبیقی معماری و محتوای مدارس ایران از دوره سنتی تا نوین. باغ نظر، 14(49)، 5-20.
7. حیاتی، حامد؛ و غلامی، فاطمه. (۱۳۹۸). مفهوم آموزش و تاثیر آن در معماری مسجد-مدرسه های دوره قاجار. فناوری آموزش، سال 13، 761-743.
8. مظفر، فرهنگ؛ و میرمرادی، سیده سمیه. (۱۳۹۳). بررسی الگوهای رایج چیدمانی مدارس ایرانی با توجه به اصول ارتباط میان کلاس درس و فضاهای بیرونی. نشریه معماری و شهرسازی آرمان شهر، 7 (13)، 93-105.
9. نظرپور، محمدتقی؛ حیدری، احمد؛ و سرمدی، سید مرتضی. (۱۴۰۰). تحلیل و بررسی پیکربندی معماری فضاهای آموزشی مدارس ایرانی- اسلامی: مقایسه تطبیقی فضای عمومی و آموزشی در مدارس ایرانی اسلامی و مدلهای چیدمانی معاصر. تعلیم و تربیت، 37(2)، 147-176.
10. نقره کار، عبدالحمید؛ تقدیر، سمانه؛ و معین مهر، صدیقه. (۱۳۹۴). اصولی برای معماری فضاهای آموزشی مبتنی بر تعریف انسان و معماری از منظر اسلام. معماری و شهرسازی ایران، 6 (2)، 101-118.
11. وثیق، بهزاد؛ و قدردان قراملکی، رضا. (۱۳۹۵). مفهوم آموزش و تاثیر آن در معماری مدارس اسلامی (مقایسه ی تطبیقی مدارس سلجوقی و صفوی). نشریه پژوهش های معماری اسلامی، 12، 40-58.
12. Abbas, N., Rochmawan, A. E., & Astoko, D. B. (2024). The Role of Classical Islamic Educational Institutions before the Emeregence of Madrasah. JUSPI (Jurnal Sejarah Peradaban Islam), 8(1), 134-146. [DOI:10.30829/juspi.v8i1.19895]
13. Alaghemand, S., Salehi, S., & Mozafar, F. (2017). A Comparative Study of Architecture and Content of Iran's Schools, from the Traditional Era to the Modern Era. Bagh-Nazar, 14(49), 5-20.
14. Arjmand, R., Mirsafa, M., & Talebi, Z. (2018). Islamic educational spaces: Architecture of madrasah and Muslim educational institutions. International Handbooks of Religion and Education, 469-510. [DOI:10.1007/978-3-319-64683-1_54]
15. Azamati, H. R., Amini Far, Z., & Poorbaqer, S. (2016). Spatial Layout Pattern of New Schools based on the Principles of Islamic Schools, to Improving Students Learning. Naghshejahan Journal, 6(2), 16-23.
16. Asadi, L., & Majidi, H. (2016). Typology of School-Mosque in Ilkhani, Timurid, Safavid and Qajar Eras. International Journal of Science, Technology and Society, 9(2), 143-149. [DOI:10.11648/j.ijsts.s.2015030201.37]
17. Bakhtiar Nasrabadi, A., Bakhtiar Nasrabadi, H., & Ansari, M. (2013). An Analysis of Aesthetic Parameters in Architecture of Educational Spaces: an Islamic Perspective. Biquarterly Journal of Islamic Education, 8(17), 29-49.
18. Boyle, H. N. (2018). Islamic Education in West and Central Africa. AR & H. Daun (Ed.), Handbook of Islamic Education. Springer. [DOI:10.1007/978-3-319-64683-1_36]
19. Hayaty, H., & Gholami, F. (2019). Concept of education and its effects on architecture of mosque-schools in Qajar Era. Technology of Education Journal, 13(4), 743-761.
20. Hardaker, G., & Sabki, A. A. (2018a). The Diversity of Islamic Educational Institutions. In Pedagogy in Islamic Education: The Madrasah Context (pp. 17-25). Emerald Publishing Limited. [DOI:10.1108/978-1-78754-531-120181002]
21. Hardaker, G., & Sabki, A. A. (2018b). The Rise of the Islamic Institution. In Pedagogy in Islamic Education: The Madrasah Context (pp. 3-16). Emerald Publishing Limited. [DOI:10.1108/978-1-78754-531-120181001]
22. Hayati, H., & Behdarvand, M. (2022). Study in evolution of spatial arrangment in Islamic schools' architecture. Comparative study of the Seljuk, Timurid, Safavid, and Qajar Eras. Journal of Research in Islamic architecture, 10(1), 101-126. [DOI:10.52547/jria.10.1.3]
23. Hayati, H., Rahmatnia, A. R., & Kavorizadeh, H. (2019). Typology of Traditional School Architecture with an Emphasis on the Effect of Educational Policies, Case Study: Safavid Era. Bagh-Nazar, 16(81), 61-82.
24. Hidayah, N., Faridi, F., & Ishomuddin, I. (2024). ISLAMIC EDUCATION INTITUTIONS IN THE CLASSICAL PERIOD (UMAYYAD AND ABBA SID PERIODS). Jurnal PAI Raden Fatah, 6(1), 89-114. [DOI:10.19109/pairf.v6i1.19843]
25. Khodabakhshi, S., Foroutan, M., & Samiei, A. (2016). The Evolution of Space in Schools Architecture Based on the Role of Their Governing Educational system. (Case Study: Sepahsalar School, Darolfunoon, and Alborz High school). Bagh-Nazar, 12(37).
26. Mossa Alzahrani, A., Ahmed Gaber, A. A., & Youssef Mohamed, K. (2023). Architecture Education in Islamic Architecture (Analytical Study and Future Visions). International Journal of Architectural Engineering and Urban Research, 6(2), 401-426. [DOI:10.21608/ijaeur.2024.263310.1064]
27. Mozaffar, F., & Mirmoradi, S. S. (2014). Investigation Iranian Schools Spatial Configuration with Respect tothe Connection between the Classroom and Outdoor Spaces. Armanshahr Architecture & Urban Development, 7 (13), 93-105.
28. Nazarpour, M. T., Heydari, A., & Sarmadi, S. M. (2021). Comparative Study of Architectural Configuration of Public and Educational Spaces in Iranian-Islamic Schools and Contemporary Patterns of Arrangement.. Education and Training (QJOE), 37(2), 147-176.
29. Nagrehkar, A., Taghdir, S., & Moein Mehr, S. (2015). Principles for the architecture of educational spaces based on the definition of human and architecture from an Islamic perspective. Journal of Iranian Architecture & Urbanism (JIAU), 6 (2), 101-118.
30. Romadhon, R., & Asari, H. (2023). The Intellectual Social History of Islamic Education: The Thoughts of Muslim Intellectuals in the Field of Islamic Religious Sciences. Sustainable Jurnal Kajian Mutu Pendidikan, 6(1), 292-300.
31. Sarabi, A., & Molanaei, S. (2016). Iranian educational environments; architectural studies of madraseh building in Azerbaijan-Iran. IIOAB JOURNAL, 7, 237-246.
32. Soleha, S., & Pusvisasari, L. (2024). Islamic Education During the Abbasid Dynasty and the Development of Modern Islamic Education. Maklumat: Journal of Da'wah and Islamic Studies, 2(1), 28-38. [DOI:10.61166/maklumat.v2i1.10]
33. Triayudha, A., Pramitasary, R. N., Anas, H. A., & Mahfud, C. (2019). Relations between mosque and social history of Islamic education. Hunafa: Jurnal Studia Islamika, 16(1), 142-153. [DOI:10.24239/jsi.v16i1.531]
34. Vazsiq, B., & Ghadrdan Gharamaleki, R. (2016). The Concept of Education and its impact on the Architecture of Islamic Schools - (A comparative comparison between Seljuk and Safavid Schools). Journal of Reasearch in Islamic Architecture, 12, 40-58.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
Journal of Researches in Islamic Architecture is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
