دوره 13، شماره 1 - ( 1-1404 )                   جلد 13 شماره 1 صفحات 0-0 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Jahanbakhsh A, Shokouhibidhandi M. (2025). The productive house: a foundation for a balanced spatial planning. JRIA. 13(1),
URL: http://jria.iust.ac.ir/article-1-1751-fa.html
جهانبخش عباس، شکوهی بیدهندی محمدصالح. خانه مولد: بنیانی برای آمایش متوازن سرزمین پژوهش‌هاي معماري اسلامي 1404; 13 (1)

URL: http://jria.iust.ac.ir/article-1-1751-fa.html


1- دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.
2- دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.
چکیده:   (171 مشاهده)
برنامه‌های آمایش سرزمین، تلاش می‌کنند که توزیع مناسب و متوازن جمعیت و فعالیت‌هایی نظیر صنایع و کشاورزی را پیشنهاد کنند. برخی از این برنامه‌ها در ایران، این توزیع مناسب را از طریق ایجاد شهرهای جدید (عمدتا مسکونی) و شهرک‌های صنعتی و مشخص کردن محدوده‌ی زمین‌های کشاورزی مشخص می‌کنند. برنامه‌های شهری (نظیر طرح‌های جامع و تفصیلی و یا هادی) هم می‌کوشند که از طریق تعریف خط محدوده، مانع تداخل عرصه‌های سکونت با محدوده‌های دیگر به ویژه اراضی کشاورزی شوند. با این حال، مقاله‌ی حاضر سعی دارد نشان دهد که این تفکیک (منطقه‌بندی یا زونینگ) کاربری‌ها، تنها رویکرد ممکن و مطلوب نیست. پیشنهاد پژوهش حاضر، ترکیب کاربری‌ها در مقیاس خانه و محله است. پیش از این از اختلاط کاربری‌ها به معنای استقرار کاربری‌های مختلف در قطعات همجوار هم سخن گفته شده است. اما در این مقاله، از ترکیب کاربری‌ها دفاع می‌شود که به معنای فعالیت همزمان سکونت، کشاورزی و صنعت در یک قطعه زمین است. به عبارت دیگر این مقاله نشان می‌دهد که اگر کاربری مسکونی، با فضاهای کارگاهی و کشاورزی ترکیب می‌شود، می‌تواند الگوی مناسب‌تری از لحاظ اقتصادی و فرهنگی ایجاد نماید. روش تحقیق در پژوهش حاضر به صورت تطبیقی و با استناد به ترازیابی با روش Best Practice بوده است. بدین منظور، نمونه‌هایی از تجارب جهانی موفق تلفیق مسکن و کشاورزی و نیز تلفیق سکونت و صنعت بررسی خواهد شد و ضمن بررسی آموزه‌ها برای ایران، برخی پیش‌فرض‌های حاکم بر سیاست‌گذاری شهری و منطقه‌ای در شرایط کنونی مورد نقد قرار خواهد گرفت. یافته‌ها نشان می‌دهد که پیش‌فرض‌هایی مثل آسیب‌دیدن امنیت غذایی در صورت ترکیب مسکن و کشاورزی، صرفه‌جویی ناشی از مقیاس در اثر ایجاد مزارع و صنایع بزرگ، ضرورت ایجاد تمایز مشخص میان اراضی داخل محدوده‌های شهری و اراضی اطراف (از نظر تراکم و کاربری و طبقات) احکامی مطلق و جهان شمول نیستند. در مقابل، ایجاد خانه‌ی مولد، به معنی فضایی که امکان سکونت و کسب و کارهای خرد و خانوادگی را در کنار هم فراهم می‌سازد می‌تواند به افزایش عدالت اجتماعی و جلوگیری از انحصار امکانات سرزمینی به بنگاه‌های صاحب سرمایه، کاهش فقر، افزایش تولید، توسعه‌ی شهرهای کوچک و روستاها و در نهایت توازن در آمایش سرزمین کمک نماید.
     
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تبیین و تحلیل آخرین دستاوردهای نظری و عملی در معماری و شهرسازی اسلامی
دریافت: 1403/2/8 | پذیرش: 1403/6/18 | انتشار: 1404/1/27

فهرست منابع
1. پدرام، بهنام؛ حریری، آزاده. 1395. خانه‌های تاریخی با نقشی فراتر از مسکن در بافت تاریخی اصفهان. مجله پژوهش‌های معماری اسلامی. دوره 4. شماره 2. صص 74-89.
2. جوادی آملی، عبدالله. 1389. توسعه کوثری. مجله همشهری ویژه نامه الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت.
3. جوادی آملی، عبدالله. 1392. توسعه‌ی ممدوح؛ توسعه‌ی مذموم. مجله‌ی علوم انسانی اسلامی، الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، تهران، شماره 10.
4. جهانبخش، عباس؛ شکوهی بیدهندی، محمد صالح .1401. الگوی «زیست‌شهر»های نوین مولد، پیشران حرکت به سوی شهرسازی اسلامی. مجله پژوهش‌های معماری اسلامی. جلد ۱۰ شماره ۲. صفحات ۱۴۵-۱۲۴.
5. علیزاده، محسن؛ انوری، فریده؛ شیرخدایی، میثم؛ ولی‌پور خطیر، محمد .1398. شناسایی عوامل موفقیت شرکت اینترنتی علی‌بابا. پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی زمستان 1398، دوره نهم - شماره 4. ص 23 تا 42.
6. شخصی میبدی، میثم .1402. آشنایی با تائوبائو پلتفرم خرید آنلاین و خرده فروشی در چین. قم: اندیشکده مطالعات راهبردی زیست شهر اسلامی. نشر داخلی.
7. شکوهی بیدهندی، محمدصالح؛ عزیزیان غروی، محسن .1400. از چغاگلان تا وال‌استریت: تاریخ شهر و شهرنشینی جهان. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی تهران.
8. صدر (شهید)، سید محمد باقر .1393. اسلام، راهبر زندگی؛ مکتب اسلام؛ رسالت ما. قم: دارالصدر.
9. کاویان، مجتبی؛ غلامی، غلامحسین. 1396. کارخانه یا کار و خانه؛ بررسی مفهوم کار و تولید در شکل‌گیری خانه‌های تاریخی ایرانی در بشرویه. نشریه معماری اقلیم گرم و خشک. سال پنجم. شماره پنجم. صص 101-118.
10. مرکز آمار ایران. 1397. نتایج طرح آمارگیری زراعت کشور.
11. مرکز آمار ایران. 1396. نتایج طرح آمارگیری با‌غداری‌های کشور.
12. معاونی، الهام؛ رحمانی، هیوا. 1398. تاثیر امنیت و فضای جنسیتی بر افزایش حضور بانوان در فضای شهری (نمونه موردی: پارک بانوان شیراز). معماری شناسی خرداد- شماره 9 صص:49 تا 58.
13. میرزا، مژگان؛ ترکمانی، حسین؛ قبادی سپیده و پارسافر، میترا. 1394. مقایسه میزان افسردگی و نوع معماری ساختمان، نمونه موردی منازل آپارتمانی، ویلایی. استانبول: دومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی.
14. Alizadeh, Mohsen; Anvari, Farideh; Shirkhodai, Meysam; Valipour Khatir, Mohammad 2018. Identifying the success factors of the Alibaba Internet company. Organizational resource management research, winter 2018, ninth period - number 4. pp. 23 to 42.
15. Fishman, Aryei. 2002. Judaism and Collective Life, Self and community in the religious kibbutz. New York: Routledge.
16. Gavron, Daniel. 2000. The kibbutz: awakening from Utopia. Lanham: Rowman & Littlefield Publishers.
17. Gleeson, Brendan; Nicholas Low; Ingemar Elander; Rolf Lidskog. (2000). Consuming Cities, The Urban Environment in the Global Economy after Rio. New York: Routledge.
18. Jahanbakhsh, Abbas; ShokohiBidhandi, MohammadSaleh. 2022. The pattern of productive "Zistshahr" (Livable City), a drive toward Islamic urban Planning. Journal of Islamic Architecture Research. Volume 10, Number 2. Pages 124-145. [DOI:10.52547/jria.10.2.8]
19. Javadi Amoli, Abdullah. 2012. Praised Development; Reprehensible development. Journal of Islamic Humanities, Iranian Islamic Model of Progress, Tehran, No. 10.
20. Javadi Amoli, Abdullah. 2019. Kawthari Development. Hamshahri magazine, special issue of the Islamic-Iranian pattern of progress.
21. Kavian, Mojtaba; Gholami, Gholamhossein. 2016. Factory or work and home; Investigating the concept of work and production in the formation of historical Iranian houses in Boshrouyeh. Journal of hot and dry climate architecture. fifth year Number five. pp. 101-118. [DOI:10.29252/smb.5.5.101]
22. Miles, Steven. 1998. Consumerism: As a Way of Life. London: Sage. [DOI:10.4135/9781446217115]
23. Miles, Steven. 2010. Spaces for Consumption. London: SAGE Publications.
24. Mirza, Mozhgan; Turkmani, Hossein; Ghobadi Sepideh and Parsafer, Mitra. 2014. Comparison of the level of depression and the type of building architecture, a case study of apartment houses and villas. Istanbul: Second International Conference on Research in Science and Technology.
25. Moaveni, Elham; Rahmani, Hiva. 2019. The effect of security and gender space on increasing the presence of women in the urban space (case of Shiraz Women's Park). Khordad Architectural Science - No. 9, pp. 49-58.
26. Near Henry. 1992. The Kibbutz Movement: A History I, Oxford: Oxford University Press.
27. Omer-Sherman, Ranen. 2006. Imagining the Kibbutz, Visions of Utopia in Literature and Film Pennsylvania: the Pennsylvania state university press.
28. Pedram, Behnam; Hariri, Azadeh. 2015. Historical houses with a role beyond housing in the historical context of Isfahan. Journal of Islamic Architecture Research. Volume 4. Number 2. pp. 74-89.
29. Rosenthal, Gadi; Eiges, Hadas. 2014. Agricultural Cooperatives in Israel. JOURNAL OF RURAL COOPERATION, Vol. 42 No. 1. The Center for Agricultural Economic Research, The Hebrew UNIVERSITY MAGNES PRESS, JERUSALEM.
30. Rosstat. 2005a. Osnovnye pokazateli sel'skogo khoziaistva v Rossii v 2004 godu. Moskva: Federal'naia sluzhba gosudarstvennoi statistiki.
31. Rosstat. 2005b. Rossiia v tsifrakh 2004. Moskva: Federal'naia sluzhba gosudarstvennoi statistiki.
32. Rosstat. 2006. Rossiia v tsifrakh 2005. Moskva: Federal'naia sluzhba gosudarstvennoi statistiki.
33. Sadr, Seyyed Mohammad Baqir 2014. Islam, the leader of life; School of Islam; Our mission Qom: Dar al-Sadr.
34. Shakhsi Meybodi, Meysam. 2023. Getting to know Taobao, an online shopping and retail platform in China. Qom: Islamic City Life Strategic Studies Institute. Internal publication.
35. ShkohouhiBidhandi, MohammadSaleh; Azizian Qaravi, Mohsen. 2021. From Chaghagolan to Wall Street: The World History of the City and Urbanization. Tehran: Tehran Academic Jihad Publications.
36. Simons, Tal; Ingram, Paul. 2004. An ecology of ideology: theory and evidence from four populations. Industrial and Corporate Change, Volume 13, Number 1, pp. 33-59 [DOI:10.1093/icc/13.1.33]
37. Sofer, Michael; Applebaum, Levia. 2006. The rural space in Israel in search of renewed identity: The case of the moshav Journal of Rural Studies 22: 323-336 [DOI:10.1016/j.jrurstud.2005.10.004]
38. Statistical Center of Iran. 2016. The results of the survey plan of the country's warehouses.
39. Statistical Center of Iran. 2017. The results of the country's agriculture statistics plan.

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله پژوهش های معماری اسلامی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Journal of Researches in Islamic Architecture

Designed & Developed by : Yektaweb