sheidaneh morid M A, Sharifi M, Mmoeini S M. Determining Factors Affecting the Evaluation of the Rise of Qur’anic Human Values in the Housing Architecture Using Expert Views (Case Study: Comparative Examination of Tehran’s Apartment Housing and Housing in the late Traditional Era in Tehran). JRIA 2023; 11 (1) :64-82
URL:
http://jria.iust.ac.ir/article-1-1461-fa.html
شیدانه مرید میرزاعلی، شریفی مهدی، معینی سید محمود. تعیین عوامل مؤثر برای ارزیابی میزان ظهور ارزشهای انسانی قرآنی در معماری مسکن بر اساس نظر صاحبنظران (نمونه موردی: بررسی تطبیقی مسکن آپارتمانی تهران با مسکن در انتهای دوران سنتی تهران). پژوهشهاي معماري اسلامي. 1402; 11 (1) :64-82
URL: http://jria.iust.ac.ir/article-1-1461-fa.html
استادیارمعماری، گروه معماری، واحد دورود ، دانشگاه آزاد اسلامی، دورود، ایران
چکیده: (1702 مشاهده)
تغییر و تحولات الگوهای هویتی در معماری مسکن در مواجهه با معماری مدرن در قرن بیستم باعث شد گونههای جدید از مسکن در جهان و ایران ارائه گردد. در تحقیقات پیشین به صورت پیشفرض مسکن دوران سنتی منطبق با ارزشهای دینی و مسکن معاصر (بهویژه نوع آپارتمانی) مغایر با آن دانسته شده است. این پژوهش در جستجوی یافتن معیارهای دقیقی بر اساس اصول اسلامی است که میزان صحت این فرضیهها را تعیین کند. فلذا تحقیقی با کیفیت سؤال و هدف این پژوهش انجام گردید. سوال پژوهش: کدام ارزشهای قرآنی در راستای معماری مسکن از قرآن قابل استخراج است؟ و هدف پژوهش: تبیین ارزشهای انسانی از قرآن در راستای معماری مسکن معاصر. روش تحقیق این پژوهش، مرور متون و منابع و کتابخانهای با استفاده از قرآن و منابع با ارزش اسلامی، و مشاهده میدانی نمونهها و تحلیل محتوای کیفی مصاحبههای میدانی در روش دلفی بصورت نیمه ساختار یافته و عمیق با صاحبنظران حوزه و دانشگاه در تهران انجام گردید. دستاورد این پژوهش: 1. تبیین و تعیین ارزشهای انسانی حاصل از قرآن در راستای معماری مسکن آپارتمانی معاصر تهران با امتیازدهی پنج درجه ای توسط صاحبنظران در جدول لیکرت به ترتیب اهمیت معدل حاصله عبارتند از: امنیت و آسایش (9/4)، محرمیت (8/4)، عبودیت و بندگی (7/4)، کرامت انسانی (7/4)، حریم خصوصی (6/4)، ایمنی، استحکام، استواری (6/4)، تواضع و فروتنی (5/4)، عوامل زیستی پایدار (5/4)، خلوت (5/4)، خلاقیت (4/4)، یاد اسماء الله (2/4)، فعالیتپذیری (1/4)، تناسبات (1/4)، قناعت (4)، عزت نفس (4)، نظم (4)، تزئینات کاربردی (9/3)، روابط اجتماعی (9/3)، طبیعت (8/3)، وسعت خانه (7/3).2. میزان تاثیرگذاری زیاد سی و سه شاخص ارزشهای انسانی قرآنی بر معماری مسکن سنتی تهران هشتاد و پنج درصد و بر معماری مسکن آپارتمانی معاصر تهران پانزده درصد بود. 3. با اجماع نظر صاحبنظران، کاربرد و تجلی حریم نیز بهعنوان یکی از ارزشهای انسانی قرآنی حاصل این پژوهش بهعنوان نمونه، در معماری مسکن سنتی و در معماری مسکن آپارتمانی معاصر تهران بررسی شد و نتیجه در (جدول 4) ثبت گردید. در تحلیلی دستاورد حاصل از این پژوهش با نتایج مقالات پیشین مقایسه گردید و بهعنوان نمادی از کارایی این دستاوردها، نمونه موردی تهران، یعنی مقایسه مسکن قاجاری و آپارتمانی معاصر ارائه گردید. این ارزشهای انسانی قرآنی، در حال حاضر در معماری مسکن آپارتمانی معاصر تهران، کمرنگ هستند یا وجود ندارند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تبیین و تحلیل آخرین دستاوردهای نظری و عملی در معماری و شهرسازی اسلامی دریافت: 1400/3/4 | پذیرش: 1401/12/13 | انتشار: 1402/2/11