دوره 12، شماره 2 - ( 4-1403 )                   جلد 12 شماره 2 صفحات 19-1 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


گروه معماری و شهرسازی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران
چکیده:   (5509 مشاهده)
مسکن به‌عنوان فضایی برای سکنی گزیدن و زندگی، همواره از ابتدای تاریخ تاکنون یکی از اولین فضاهایی بوده که انسان با آن سروکار داشته و ویژگی‌های این بنا و به خصوص فضای داخلی آن به سبب ارتباط مستقیمی ‌که در ساعات طولانی از روز با انسان دارد، از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. آرامش یکی از نیازهای روحی و روانی هر فرد است که بایستی در خانه تأمین شود و این موضوع، تأمین آرامش را به یکی از مهمترین کارکردهای خانه تبدیل می‌کند.
تأمین آرامش در ارتباط با خانههای معاصر که ساکنین آن به خاطر مشکلات متعدد زندگی شهرنشینی، خانه را بیش از همیشه به‌عنوان مکانی برای استراحت و آرامش قلمداد می‌کنند، از اهمیت ویژه‌تری برخوردار است؛ و این در حالی است که چگونگی حصول این معنا در خانه، کمتر در متون تخصصی به ویژه در حوزه معماری مورد بررسی قرار گرفته است. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف استخراج عوامل ایجادکننده آرامش در خانه و کارکرد ویژگی‌های فضایی خانه در تأمین این عوامل در دو الگوی رایج خانه‌های معاصر شامل خانه‌های آپارتمانی و خانه‌های مستقل حیاط‌دار شکل گرفت و چگونگی نمودپذیری آرامش در خانه را مورد بررسی قرار داد. در این مطالعه از روش «ساختار معانی» به‌عنوان رویکردی از پژوهش کیفی با تکنیک‌های عکسبرداری، مشاهده میدانی، پرسشنامه، و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته نردبانی استفاده شد. چارچوب مفهومی ‌پژوهش تحت مدل سطوح معانی راپاپورت (1988)، پیامدها و معانی حاکم بر خصوصیات را در قالب گزاره‌های «خصوصیت، کارکرد آشکار، و کارکرد پنهان» تشریح می‌نماید.
برای اطمینان از دریافت اطلاعات لازم، مفهوم اشباع نظری تعیین‌کننده تعداد نمونه‌ها، مصاحبه‌ها، و دریافت داده‌ها بود.
بر اساس نمودار ساختار زنجیره‌ای ارزش، نمودپذیری مفهوم آرامش به طور عمده تحت تأثیر قابلیت‌های محیطی «ارتباط با فضای باز» قراردارند. قابلیت‌های دیگری همچون «قدمت بنا»، «الگوی آشپزخانه»، «مالکیت»، «ابعاد فضایی»، و«تعداد اتاق‌ها» ایجاد آرامش در خانه را مهیا می‌کند. نتایج پژوهش علاوه بر ارائه یک چارچوب ساختاریافته برای مطالعه تطابق بین ایجاد مفهوم آرامش و ویژگی‌های فضایی خانه، بر ارزش‌های اساسی ساکنان و معانی پنهان در رابطه با این خصوصیات تأکید دارد.

متن کامل [PDF 1383 kb]   (170 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: اصول راهبردی و راهکارهای عملی در معماری و شهرسازی اسلامی
دریافت: 1401/11/12 | پذیرش: 1403/2/11 | انتشار: 1403/4/24

فهرست منابع
1. آصفی .مازیار, .ایمانی ,الناز .1395 . بازتعریف الگوهای طراحی مسکن مطلوب ایرانی - اسلامی معاصر با ارزیابی کیفی خانه های سنتی .فصلنامه پژوهش معماری اسلامی .شماره یازدهم .تابستان
2. افشاری ,محسن , پوردهیمی ,شهرام . 1394. توالی معنادار فعالیت‌ها در مسکن، نمونه موردی: ایل قشقایی. دوفصلنامه مطالعات معماری ایران. شماره 7: 5-17.
3. اشرف صادقی ,علی.1392. فرهنگ جامع زبان فارسی.تهران: فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی .
4. امامقلی ,عقیل . آیوازیان ,سیمون.1391.فصلنامه علوم رفتاری.دوره4: 23-44 .
5. بوجاریان ,بهاره . اقبال,سکینه . 1395 . تاثیرات خانه آرامش بر انسان ونقش طبیعت و مینیمالیسم.کنفرانس بین المللی مهندسی و علوم انسانی. دوره چهارم
6. خادم محمدی ,فاطمه . صفری ,حسین .1394 .تاثیر معماری داخل بر آرامش ساکنین . کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در معماری و شهرسازی . دوره هشتم
7. دهخدا ,علی اکبر . 1377 . فرهنگ دهخدا. جلد دهم . تهران: چاپ گستر.
8. فرانکل ویکتور,امبل .1999 .انسان در جست و جوی معنا . ترجمه : اکبر معارفی . تهران : انتشارات دانشگاه تهران
9. قریشی ,علی اکبر . 1371. قاموس قرآن . تهران . انتشارات دارالکتاب اسلامی
10. کریمی، علی . (1393)، حقیقت خانه، رهیافتی به شناخت قدر و منزلت شایسته خانه، رواق نظر؛ ده مقاله در معماری، تهران:موسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری،متن.
11. مارشال ریو ,جان . 1398. انگیزش و هیجان . ترجمه: مهدی گنجی . تهران : انتشارات ساوالان
12. معین ,محمد . 1388. فرهنگ فارسی معین. تهران: انتشارات امیرکبیر
13. نقی زاده، ,محمد ، (1391)، تاملی در شناخت مبانی مسکن اسلامی ایرانی، فصلنامه هنر، 170: 38-55.
14. ویس کریمی ,مهرداد.1389. بررسی تطبیقی آرامش روانی در روانشناسی با اطمینان قلبی در قرآن کریم . قم . فصلنامه مطالعات تفسیری سال اول . شماره 4
15. Afshari,Mohsen.Poordeyhami,shahram.1394.tavali manadare faaliyatha dar maskan.nemoone moredi:Ile ghashghaee.do faslname motaleate memari iran.shomare7:5-17
16. Asefi,maziyar.Imani,Elnaz.1395.Baztarife olgoohaye tarahiye maskane matloobe Irani-eslami moaser ba arzyabi keyfi khanehaye sonata.faslnameye pajoheshe memari eslami.shomare11.tabestan
17. Ashrafsadeghi,Ali,1392,Farhange jame zabane farsi,Tehran:farhangestane zaban va adabiyate farsi
18. Boojariyan,Bahare.Eghbal,Sakine.1395.Tasirate Khane aramesh bar ensan va naghshe tabiat va minimalism.conferance beynolmelaliye mohandesi va oloome ensani,dire chaharom
19. Dehkhoda,Aliakbar.1377.farhange dehkhoda.jelde dahaom.Tehran.chape gostar
20. Emamgholi,Aghil.Ayvaziyan,Simon.1391.Faslname oloome raftari.Dore4.23-44
21. Ferankel victor,Emil.1999.ensan dar jostojooye mana.tarjome:akbare moarefi.Tehran.Entesharate daneshgahe Tehran.
22. Ghoreyshi,Aliakbar.1371.Ghamoose Ghoran.Tehran.Entesharate darolketabe eslami
23. Gutman j.1982.A means-End Chain Model Based on Consumer Categorization Processes.journal of Marketing,page 60-72. [DOI:10.1177/002224298204600207]
24. Karimi,Ali.1393.Haghighate khane ,Rahyafti be shenakhte ghadr va manzelate shayeste khane,Ravaghe nazar:dah maghale dar memari.Tehran.Moaseseye Talif.Tarjome van nashre asare honari.Matn
25. Khadem mohamadi,Fateme.Safari,Hosein.1394.Tasire memaridakhel bar arameshe sakenin,conference beynolmelaliye pagooheshhaye novin dar memari va shahrsazi.doreye hashtom
26. Marshal rio,Jan.1398.Angizesh va hayajan.Tarjome:Mehdi ganji.Tehran:Entesharete Salivan
27. Mehrabian, A. Russell, J. An Approach to Environmental Psychology. Cambridge, MA: MIT Press. 1974.
28. Moein,Mohamad,1388.Farhange farsi moein.Tehran.Entesharate Amirkabir
29. Newman O . 1974 .Creating defensible space .London :The Architectural Press .
30. P. A. 1982. Physiological, Comfort, Performance, And Social Effects Of Heat Stress. Journal of Social Issues, 37, 71-94. [DOI:10.1111/j.1540-4560.1981.tb01058.x]
31. Rapoport A . 1977 .Human ,Aspects of Urban Form : Towards a Man - Enviroment Approach to Urban Form and Design , Pergamon
32. Rapoport A . 2005 . Culture , Architecture ,and Designe . Locke science publishing company , Inc.
33. Saldana,J .(2010) .The Coding Manual for Qualitative Researchers.
34. Taghi zade,Mohhamad.1391.taamoli dar shenakhte mabani maskane eslami Irani.Faslname honar.170:38-55
35. Veysekarimi,Mehrdad.1389.Barresi tatbighi aramesh ravani dar ravanshenasi ba etminane ghalbi dar ghorane karim.Ghom.Faslname motaleate tafsiri sale aval.shomare4
36. Werner C.M ,Altman I , Oxley D . 1985. Temporal aspects of homes : a transactional persrective .In Home Enviroments .edited by Werner C.M &Altman H . New york and London , Plenum press [DOI:10.1007/978-1-4899-2266-3_1]

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.